İki kardeş, biri Adil, biri Mürşit. Adil, kardeşlerden en ahlaklısı, öyle ki henüz evlenmemiş lakin cariyesi de yok. Mürşit ise tam tersi, sayısız cariyeye sahip, çapkın mı çapkın bir adam. Hayat bu iki zıt kardeşi bir noktada karşı karşıya getiriyor, Sabiha..

“Kapitalizm, ticari üretimin gelişmesinin en yüksek aşamasıdır; on binlerce büyük işletme her şeydir, milyonlarca küçük işletme hiçbir şeydir.” Lenin 1916 yılında kapitalizm için böyle demektedir. Yazarlığını Fernand Braudel’in, çevirmenliğini İsmail Yerguz’un yaptığı “Kapitalizmin Kısa Tarihi” adlı kitap bizlere kapitalizmin doğuşundan, ilerleyişinden, ülkelere etkisinden bahsetmektedir.

“Senelerce mücadeleye mecbur olsak bile Yunanlıları Anadolu’dan tard etmeye (sürmeye) kesin olarak azmettik. Türkiye Türklerindir. Savaş pahalı iştir, fakat, elimizdeki silahları bıraktığımız zaman nasıl tamamen harap olacağımızı da biliyorum. Amerika kadar demokratız.” Mustafa Kemal Atatürk, AP Ajansına bu demeci vermiş, Tercüman-ı Hakikat ve dahası yayınlar bunu yayınlamıştı.

“İnsanın vücudu bir kürsüdür. Zeka cevherinin mahfazası olan,başı,üzerinde taşımak için kurulmuş bir kürsü! Çünkü esas zekadır.” Mustafa Kemal Atatürk, 1919 Aralığında Ankara halkına yaptığı konuşmada bunları dile getirmişti. Öyle ki yalnızca bununla da kalmamış, devlet arması için çizilen kurt başı simgesi için “Bu dünyada her şey insan kafasından çıkar. Bir insan başının ifade etmeyeceği hiçbir şey düşünemiyorum!” demişti.

Osmanlı’da tüm mühim konuların konuşulduğu, devletin idare edildiği, kararların alındığı, mahkemelerin sonuçlandığı Divan-ı Hümayun, üyeleri bakımından epeyce kalabalık bir kurum olmuş, içerisinde Vezir-i Azamlar, Kubbealtı vezirleri, Nişancılar, Defterdarlar, Yeniçeri Ağaları ve dahası bulunmuştur.

Saatleri Ayarlama Enstitüsü romanı Türk toplumunun son elli yıl içerisindeki yaşadığı ikilem bocalamasının acı çığlığıdır. Doğu - Batı kültürü arasında sıkışan bir taraftan gelenekten kopamayıp çırpınan, fakat bir taraftan da modernizmin ışıltılı bakışlarına aldanan halkın akıntıya karşı kürek çekim mücadelesidir. Karaya çıkmaya çalıştıkça dalgalar daha da hiddetlenmekte, bedenleriyle alabora olmuş ümit duyguları daha dibe doğru saplanmaktadır. Tabiri caiz ise Titanik’in orkestrası gibidirler. Gemi su alsa dahi çalmaktan başka çareleri maalesef kalmamıştır.

1958 yılında Fransız Komünist Partisi’nin düzenlediği büyük eyleme Nazım Hikmet de davet edilmiş, yıllardır birbirlerini görmeyen dostlar burada buluşmuşlardı ancak bir kişi eksik ve bir kişi farklısıyla… Nazım, Resimli Ay’da yazarken iki tane genç yanına gelmiş ve ona olan hayranlıklarını dile getirmişlerdi. Adanalı bir toprak ağasının oğlu olan Ömer ve İzmirli, Yahudi bir ailenin kızı Leyla. Bu iki genç birbirlerini seviyor, Nazım Hikmet’i de fazlasıyla destekliyorlardı. Nazım onlara bakınca eski eşi Nüzhet’i anımsıyordu, onu terk eden Nüzhet’ini…